› امامت در قرآن › اهل بیت و قرآن › امام مهدی (علیه السلام)...
امام زمان(علیه السلام) در قرآن کریم
احادیث و روایات بسیاری در خصوص حضرت صاحب الزمان آمده است.از نحوهتولد، زندگی ایشان، دوران غیبت صغری و کبری ، ظهور و علائم آن حکومت و... . اما در این میان با توجه به سورههای قرآن کریم میتوان آیاتی را دید کهبه اثبات و حقانیت و قطعی بودن ظهور ایشان اشاره دارد. در این سری مطالبسعی خواهد شد تا به بررسی سورههای قرآن کریم و نشانههای حضرت مهدی(علیه السلام) در آیات شریفه بپردازیم.
سوره بقره
آیه سوم سوره بقره:
«الذین یومنون بالغیب و یقیمون الصلاه و مما رزقناهم ینفقون»
یعنی:« آنان که به غیب ایمان میآورند و نماز را برپا میدارند و از آنچه به ایشان روزی داده ایم انفاق میکنند.»
تفسیر در رابطه با این آیه شریفه بسیار است. شیخ صدوق در کتاب کمالالدین از حضرت امام صادق علیه السلام نقل میکند که فرمودند: هرکس اقرار بهظهور امام زمان کند ایمان به غیب آورده است.
متقین در این آیه شریفه شیعیان علی هستند و (غیب) حجت غایب است. دلیل این معنی آیه
« فقل انما الغیب لله فانتظروا انی معکم من المنتظرین »(یونس-20) « یعنی : ای پیغمبر بگو غیب مال خداست پس منتظر باشید که من نیز با شما ازمنتظرانم.
در این آیه گروهی دیگر از مفسران حضرت مهدی را از مصادیق »یومنون بالغیب« دانسته و یکی از ویژگیهای آن حضرت را غایب قلمداد کردهاند.
برخی دیگر از مفسران روز رجعت را از لحاظ اینکه از اموری است که از نظر ماغایب است مصداق آیه شریفه دانسته و ایمان به غیبت در » یومنون بالغیب« راایمان به رجعت دانسته اند.» تفسیر صافی ج 1 - بیان السعاده ج 1»
در همین سوره بقره مفسران درباره آیه «و من الناس من یقول آمنا بالله و بالیوم الاخر و ما هم بمومنین»
یعنی : و برخی از مردم میگویند ما به خدا و روز بازپسین ایمان آوردهایمولی گروندگان »راستین« نیستند.(بقره-8) میگویند که عبارت و بالیوم الاخردر زمینه مهدویت مورد توجه برخی از مفسران قرار گرفته و آن را به روز رجعتیا روز امام مهدی(علیه السلام)تفسیر نمودهاند.
آیه 86 سوره بقره:
«اولئک الذین اشتروا الحیاة الدنیا بالاخره فلا یخفف عنهم العذاب و لاهم ینصرون»
همین کسانند که زندگی را به بهای دیگر خریدند پس نه عذاب آنان سبک گردد و نه ایشان یاری شوند.
در خصوص این آیه برخی از مفسران شیعه از این آیه فلسفه برخورد حضرت بامخالفین را تبیین نموده اند: تفسیر صافی ج 1- البرهان ج1 ص 267- تفسیر جامعج 1 ص 206
آیه 148 سوره بقره:
«فاستبقوا الخیرات این ما تکونوا یات بکم الله جمیعا ان الله علی کل شیء قدیر»
یعنی: پیشی گیرید اعمال نیک را هرجا که باشید خدا همه شما را خواهد آورد زیرا خداوند به هر چیزی تواناست.
در غیبت نعمانی از حضرت امام صادق علیه السلام روایت نموده که فرمود: این آیه درباره قائم آل محمد (علیه السلام) و یاران او نازل شده و آنها پیش از آنکه موقع آمدنشان معلوم گردد اجتماع میکنند.
سوره آل عمران
آیه 140 سوره آل عمران :
«تلک الایام نداولها بین الناس»
یعنی این روزها را میان مردم میگردانیم.
روایت شده است که امام صادق (علیه السلام) فرمود:
از زمان خلقت آدم همیشه دولتی از خدا و دولتی از شیطان بوده پس در این زمان دولت خدا کو؟ آگاه باشید که صاحب دولت خدا قائم آل محمد(علیه السلام)است.
سوره مائده
آیه سوم سوره مائده:
«الیوم یئس الذین کفروا من دینکم فلا تخشوهم واخشون»
یعنی امروز کسانی که راه کفر پیش گرفتهاند از دین شما نومید شدند پس از آنها نترسید بلکه از قهر من بترسید.
در تفسیر عیاشی از امام باقر علیه السلام نقل میکند که در تفسیر این آیه فرمود:
آن روز، روز ظهور صاحب الزمان است که بنی امیه نومید میشوند و آنها هستند که کافر گشته و از آل محمد(صلی الله علیه و آله و سلم) نومید میباشند.
آیه 8 سوره مائده:
«یا ایها الذین آمنوا کونوا قوامین لله شهدا بالقسط...»
یعنی ای کسانی که ایمان آوردید برای خدا به داد برخیزید و به عدالت شهادتدهید. صاحب تفسیر اطیب البیان فی تفسیر القرآن در تبیین مفهوم قوامین بهقائم به عنوان یکی از لقبهای حضرت مهدی اشاره کرده است.
آیه 14 سوره مائده:
«و من الذین قالوا انا نصاری اخذنا میثاقهم فنسوا حظّا ًمما ذکروا بهفاغرینا بینهم العداوه و البغضاء الی یوم القیامه و سوف ینبئهم الله بماکانوا یصنعون»
و از کسانی که گفتند ما نصرانی هستیم از ایشان نیز پیمان گرفتیم و بخشی ازآنچه را بدان اندرز داده شده بودند فراموش کردند و ما هم تا روز قیامتمیانشان دشمنی و کینه افکندیم و بزودی خدا آنان را از آنچه میکردهاند خبرمیدهد. درباره این آیه بعضی از مفسران با توجه به (حظا مما ذکروا به) ازحضرت امام صادق علیه السلام نقل کردهاند که فرمود: اما انهم سیذکرون ذلکالحظ مع القائم منا عصابه منهم.
اشاره میکنند که درباره بهره بردن اصحاب عام یعنی همان مومنان صالح کهاز سراسر جهان به حضرت خودشان را میرسانند، میباشد. « کنز الدقائق ج 4» البته گروهی از مفسران میگویند که این آیه درباره چگونگی غلبه اسلام برسایر ادیان در زمان حکومت صاحب الزمان(علیه السلام)میباشد. « تفسیر نمونه ج 4 »
سوره انعام
آیه 23 سوره انعام:
«قالوا و الله ربنا ما کنا مشرکین»
یعنی : گفتند به خدا قسم ما شرک نبودیم.
در کافی آمده است که امام باقر علیه السلام در مورد این آیه میفرمایند: یعنی آنها هنگام ظهور امام زمان(علیه السلام) میگویند: ما منکر ولایت امیرالمومنین(علیه السلام)نبودیم . البته آیه بعد هم به این موضوع اشاره میکند.
انظر کیف کذبوا علی انفسهم و ضل ما کانوا یفترون،
یعنی: ببین چگونه دروغ بر خود بستند و آنچه را افترا میبستند فراموش کردند؟
آیه 37 سوره انعام:
«و قالوا لولا نزّل علیه آیه من ربه قل ان الله قادر علی ان ینزل آیه ولکن اکثرهم لایعلمون»
یعنی: گفتند: چرا معجزهای از سوی پروردگارش بر او نازل نشده است؟ بگو: بیتردید خدا قادر است که پدیده ای شگرف فرو فرستد لیکن بیشتر آناننمیدانند.
بسیاری از مفسران شیعه با تکیه به روایت امام باقر علیه السلام در اینکهخداوند قادر است که پدیدهای شگرف فرو فرستد میگویند که منظور دابتهالارض، خروج دجال و نزول حضرت عیسی میباشد. «کنزالدقائق ج 4- تفسیر جامع ج 2»
آیه 158 سوره انعام:
«یوم یاتی بعض آیات ربک لاینفع نفسا ایمانها لم تکن آمنت من قبل»
یعنی: روزی که بیاید یکی از آیات پروردگارت ایمان کسانی که قبلا ایمان نیاوردهاند سودی نبخشد
صدوق در کمال الدین و ثواب الاعمال از حضرت صادق علیه السلام روایت میکند که فرمود:«آیات » ائمه هستند و « بعض آیات» قائم آل محمد(علیه السلام) است. البته مفسران علاوه بر این با اشاره بر کل آیه 158 آن را نشانه ظهور حضرتمهدی و نزول حضرت عیسی برشمرده اند و گروهی طلوع خورشید از مغرب را اضافهمیکنند.
سوره توبه
آیه 3 سوره توبه:
«و اذان من الله و رسوله الی الناس یوم الحج الاکبر»
یعنی در روز حج بزرگ از جانب خدا و رسولش به مردم اعلان میشود.
در تفسیر عیاشی از امام باقر(علیه السلام)و امام صادق(علیه السلام)روایت شده است که فرمودند: «حج بزرگ» ظهور قائم و « اعلان» دعوت مردم است.
آیه 36 سوره توبه:
«و قاتلوا المشرکین کافّه کما یقاتلونکم کافه و اعلموا ان الله مع المتقین»
یعنی با همه مشرکین پیکار کنید چنانکه آنها ( اگر دسترسی پیدا کنند) با شما نبرد کنند و بدانید که خداوند با پرهیزگاران است.
در تفسیر عیاشی از زراره روایت است که گفت: از امام صادق علیه السلام راجعبه این آیه سئوال شد پدرم امام باقر علیه السلام فرمودند: هنوز تاویل آننیامده است . اگر قائم ما قیام کند، آن کس که او را میبیند تاویل آن را بهخوبی خواهد دید. با ظهور او شعاع دین پیغمبر(صلی الله علیه و آله و سلم)چنان بالا گیرد که در روی زمین شرک و بدبینی نماند چنانکه خداوند فرمود: وقاتلوهم حتی لاتکون فتنه ویکون الدین کله لله: یعنی با آنها پیکار کنید تافتنهای نماند و تمام دین از آن خداوند باشد.
آیه 32 سوره توبه:
«یریدون ان یطفئوا نورالله بافواههم و یابی الله الا ان یتمّ نوره و لو کره الکافرون»
یعنی: میخواهند نور خدا را با سخنان خویش خاموش کنند ولی خداوندنمیگذارد تا نور خود را کامل کند هرچند کافران را خوش نیاید. برخی ازمفسران با نقل روایتی از امام صادق علیه السلام به تلاش فرعون برای از بینبردن حضرت موسی و بنی امیه و بنی عباس برای از بین بردن نسل اهل بیت(علیهم السلام) اشاره نموده و شباهت حضرت مهدی(علیه السلام)به حضرت موسی را در ولادت بیان کردهاند. برخی دیگر از مفسران از امامکاظم نقل کردهاند که این آیه را به حاکمیت دین حق بر تمام ادیان در وقتقیام حضرت مهدی مطرح نمودهاند.
سوره یونس
آیه 20 سوره یونس:
«فقل انما الغیب لله فانتظروا انی معکم من المنتظرین»
یعنی : ای پیغمبر، بگو غیبت مال خداست پس منتظر باشید که من نیز با شما از منتظرانم. که این آیه به فضیلت انتظار اشاره میکند.
سوره هود
آیه 8 سوره هود:
«و لئن اخّرنا عنهم العذاب الی امّة معدوده لیقولن ما یحبسه الایوم یاتیهم لیس مصروفا عنهم و حاق بهم ما کانوا به یستهزون»
یعنی: اگر عذاب را تا مدت معینی به تاخیر بیندازم حتما خواهد گفت: چه چیزآن را بازداشت؟ آگاه باش روزی که عذاب به آنها برسد از ایشان بازگشتنی نیستو آنچه را که مسخره میکردند آنان را فرو خواهد گرفت. از امام علی(علیه السلام) در مورد « امه معدوده» نقل شده است که فرمودند :
اصحاب قائم آل محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) هستند که 313نفرند «اصحاب القائم الثلاث مائه و البضعه عشر»آیه 86 سوره مبارکه هود: «بقیة الله خیر لکم ان کنتم مومنین و ما انا علیکم بحفیظ» یعنی: اگر مومنباشید، باقیمانده خدا برای شما بهتر است و من بر شما نگاهبان نیستم. در اینآیه گروهی با اشاره بقیة الله آن را به عنوان یکی از ویژگیهای خاص صاحبالزمان(علیه السلام)میدانند.
نویسنده: سید علی مقدم
بسم الله الرحمن الرحیم- بعنوان مثال است برای انکه اثبات شود مدیریت جهان برای امام زمان علیه السلام بسیار اسان است شخصی تعریف میکرد که مندرشهرستانی بودم وبایدبه خانه خود باز میگشتم واز جریان حمل ونقل بی اطلاع بودم به یک به هردقتر مسافربری رفتم گفتند تاچند روز دیگر ماشین نداریم اخرین دفتر بهمن گفت بنشین یامسافری تغیر عقدیده دهد تانیم ساعت خبری فردی که بلیط میفرخت رفت تا کسی دیگری جای اورا بگیرد وبه مسافرین هم گفتند ماشین امد اماده شویدمن بیرو رفتم باخودم فکردم شایدماشین سواری ویا کامیون ی هم پیدا نشود بلیط راخریداری کنم برگشتم- یک فرد چاقی انجا نشسته بود بااونزدکی های دفتر برخورد کردم ایاشن گفت من منصرف شدم بلیط منرابگیر ومن بلیط رادیدم که به اسم ایشان بود درجیب گذاشتم وبه نزد جوان بلیط فروش رفتم وجریان گفتم وبلیط به او دادم قلمی دردست گرفت وگفت نام گفتم فلانی باتعجب به من نگاه ولی خطی نزد وبعد فامیلی وباز من گفتم باتعجب گفت این بلیط که به اسم شما است؟ من بلیط را گرفتم دیدیم درست میگوید گفت یادرفته بلیط خریدی من چیزی نگفتم پس جهانرا خیلی راحت امام زمان علیه السلام میچرخاند-!