بسم الله الرحمن الرحیم—سایت – دانشنامه موضوعی قران-حضرت استادمعزز جناب اقای –عبدالرحیم عقیقی بخشایشی-مفسران نامدار قرآن
عبدالرحیم عقیقی بخشایشی
از آغاز طلوع فجر قرآن، دوستداران هدایت و سعادت بر گرد هدایت آن جمعآمدهاند و بر آستان ارجمندش اعتکاف ورزیدهاند و گاه به منظور یافتن گوهر ودری خود را در این دریای ژرف غوطهور ساختهاند.
نخستین مفسر واقعی قرآن خود رسول رحمت و پیامآور انسانیت بود، او به هنگامنزول وحی ناچار به شرح و توضیح مفهوم و هدف اصلی آن میپرداخت، و بهمصداق«و انزلناه علیک القرآن لتبین للناس ما نزل الیهم»(قرآن را بر تونازل کردیم تا آنچه را بر آنان نازل شده است بیان و روشن نمایی)، اومسئولیت توضیح و بیانگری و تفسیر قرآن را داشت.
پس از پیامر اسلام(ص)پیشوایان معصوم و مسلمانان در حفظ شئون قرآن و حراستاز صورت و سیرت آن، کوشش فعالیت مستمر داشتهاند. مفسران قرآن این کاوشگرهمیشه جاوید آیات تشریعی و تکوینی و این غواصان اعماق آیات فطری و تکوینی،مدام در تلاش فهم و درک و توسعه و گسترش دادن مفاهیم الهی آیات بودهاند. این غواصان بحار معرفت و اندیشه ناب الهی، سرشار از معارف و آموزشها وحکمتها و تجارب پربار و آموزنده، در طول 15 قرن از حیات قرآن در تلاش وکوشش فهم آیات آن بودهاند، تا با اخذ توشهای برای زندگی خویش، مشعلدار وروشنگر راه حق جویان دیگر نیز باشند.
حرکتهای اجتماعی جوامع اسلامی عموما، وابستگی تامی به حرکت تفسیر و شتاب وکندی آن داشته است مفسران عالیقدر قرآن در طول تاریخ با الهام گیری از دانشو بینش عصر، به سراغ قرآن رفته و با گشودن نقاب از چهره حقایق قرآنتجربیات و معلوماتی کسب کرده و در اختیار جامعه انسانی قرار دادهاند.
مصطفی رافعی میگوید:»«از آن زمانی که تاریخ بوجود آمده است درهمه تاریخعالم کتابی شناخته نشده است که به اندازه قرآن، یا نزدیک به آن، شرح وتفسیر بر آن نگاشته یا تألیف و تصنیف درباهاش نوشته شده باشد، مثلا ابوعلی اسواری قرآن را به تواریخ و سیرهها و وجوه تأویلات تفسیر کرد، او ازسوره بقره شروع نمود و 36 سال در این کار پی در پی کوشید تا از دنیا رفت وهنوز این سوره به آخر نرسید» (1) .
صاحب کشف الظنون برخی از تفاسیری را که تا زمان او نوشته شده است تا سیصد وچند تفسیر نام برده و گفته است بعضی از این تفسیرها در چندین مجلد است کهگاهی تعداد مجلدات از صد تجاوزمیکند و از جمله ابو بکر ادخوی متوفای 388ه- تفسیر«الأ ستغناء را در صد جلد نوشته است (2) و شعرانی درکتاب«المنن»تفسیری را در یکهزار جلد نامبرده است». (3)
یکی از نویسندگان معاصر حجازی تعداد کتابهائی را که پیرامون قرآن و علوم آناعم از اهل سنت و امامیه نوشتهاند بنام«معجم مصنفات القرآن الکریم»فراهمآورده در آن کتاب که در 4 جلد است تعداد 3281 جلد کتاب را پیرامون قرآنکریم گرد آورده و معرفی کرده است». (4)
محقق توانا و متتبع متضلع مرحوم حاج شیخ آقا بزرگ تهرانی در الذریعه تعداد 450 تفسیر از تفاسیر شیعه را با نام و مشخصات اجمالی یاد میکند». (5)
نگارنده با توجه به تتبع اجمالی که در مورد تفاسیر شیعه انجام داده استتعداد 1500 مورد از تفاسیر شیعه و مفسران نامدار آن را با نگرش به کتب درآیه و حدیث و بیوگرافی و تذکرهها و تراجم استخراج کرده و در اختیاردانشجویان و طلاب قرار داده است. (6)
دار القرآن الکریم در قم که هم اکنون سیمنار قرآن کریم از سوی آن مرکز به برگزار میگردد تعداد بیش از 3000
