بسم الله الرحمن الرحیم- علت کمبودتعداد حدیث در مسائل مختلف در فقه شیعه-میتوان حدس زد که بیش از 6000 ابادی در زمان ائمه اطهار علیهم السلام شیعه نشین بودند ویا دارای ساکنان شیعه به صورت اکثریت ویا اقلیت میزیستند- و اعتقاد مذهبی مستحکمی داشتند وحداقل نمازرا میخواندند وبه راحتی از روایات تاریخی وفقهی میتوان به ان پی برد ومیبایست زمانی که درنجف کتاب های فقهی وحدیثی را چاپ کنند بخصوص درمورد نماز میبایست به6000 کتاب برسند نه به 600 کتاب برسند .نه به 60 کتاب رسند چرا به 35 کتاب رسیدند واز طرفی تعدادشگاگردان ائمه اطهار بسیار زیاد بودند چرا باید تعداد روایان بسیار اندک هستند به سختی به اندازه تواتر لازم مثلا به نفر میرسند15 گروه میرسند- جواب- خانم استاد من درانگلستان میفرمودند علم بیشاز 15 برابر انچه در کتب است با وجود انکه امروزه وسایل چاپ راحتر وامکان چاپ زیادتر شده است ودلائل نراهم ذکر کردند بسیاری ازنویسندگان به مراتب بیشا زانکه نوشتند مسلما بیشتر میدانستند-در زمان قدیم هم بیسوادی عامل بسیار مهم بوده است وهم مسائل نوشتن بسیار گران وکم یاب وعلم به صورت شفاهی رد وبدل میشده است هیچ دهی نمیتوانسته تما احادیث ائمه اطهار ضیط کندوفقط به مسائل بسیار حساس ازجمله مانند احکام نماز به ان توجه شدید میشده است وهر زمان که ان نوشته فرسوده میشده است ان بخش که کمتر مورد احتیاج بود نوشته میشد زیرا مابقیه مردم حفظ بودند وسینه به سینه منتقل میشد احادیث اخلاقی چون زیاد مورد استفاده بود به صورت شعر وپند ونصیحت بیان میشد وبعضی ازانها هم ضرب المثل میگشت واحیانا درمسائل اصول دین به کمترین تعداد حدیث اکتفا میشد- چناچه وضع اقتصادی ابادی خوب نبود نوشته اضافه نمیشد ولی چناچه وضع ابادی خوب میشد امکان داشت پس از مشورت های زیادی تعدادی حدیث اضافه شود وجالب ان است که دهات نزدیک به هم درعراق بامشورت همدیگر احادیثی که باید اضافه شود تقسیم میکردند وهرگاه اشکالی پیدا میشد به ان ابادی میرفتند وبه ان مکتوب نگاه میگردند وافراد خوش حافظه را زندگانیاش رافراهم میکردند که مداوم تدریس کند ومداوم روی زمین احادیث را باچوب بنویسد ودرحافظه اش نگه دارد وچرمها وگاهی کاغذ ها . نوشته به دیوار در اطاق اش اویزان میکردند وسنگ نوشته ها ومانند ان را درطاقچه هائی که تعبیه کرده بودن میگذاشتند که مداوم نگاه کند وتدریس کند- به خاطر مخارج گران مسافرت نزدیک ابادی به جاده اصلی به سمت بغداد فرد مورداعتمادی که تعین شده میرفته است ودربغدادافراد خاصی که مداوم با مدینه بعنوان مثال در ارتباط بوده است سئوال میکردند وفقط از کسانی که ائمه اطهار ازانها به عظمت وموثق بودن یاد کرده بودند میپذیر فتند ماان حضرت زراره ویا ابی بصیر ویا محمد بن مسلم اینان غالبا چکون محل رجوع جمهورغالب شیعیان بودند سعی میکردند تا انجا که ممکناست احادیث امام علیه السلام را ضبط کنند وما بقیه شاگردان مقدار کمی از احادیث امام که مورد نیاز ویا علاقمندی انان بود ضبط میکردند- بطور مداوم ابادی ها شیعه نشین ویا منازل شیعیان مورد هجوم واقع میشود وگاهی بی احتیاطی افراد شیعیان ویا فریب خوردن انها باعث نابودی مکتوبات وکشته شدن افراد دانشمند میشد لذا بسیار سعی میکردند که مکتوبات رامخفی نگهدارند وافرادخاصی را ازمحل مکتوبات خود مطلع شازند واین امر بسیتگی به شرایط داشت چنانچه به افرادحکومتی خوشبین بودند انها دراطاق ذکر شده به ان نحو بیان شده قرار میدادند ولی چناچه به افراد حکومتی بدبین بودند سعی درمخفی کاری داشتند وحکمرانان سنی سعی میکردند در اوائل شیعیان رافریب دهند وسپس انها را مورد هجوم قرار دهند وبرای اینکار جایزه ها تعین میکردند وجاسوسانی نیز تربیت میکردند که بسیاری ازانها از خوارج بودند- ادامه دارد